Dubolimburg gaat, met Europese middelen en de steun van energiecoöperatie Bronsgroen, burgercoöperaties steunen die socio-culturele gebouwen energiezuiniger willen maken. Het project RHEDCOOP (Renovatie en Hernieuwbare EnergieDiensten via COOPeraties) zal uitmonden in een ESCO-model dat de energetische renovatie en de productie van hernieuwbare energie van socio-culturele gebouwen faciliteert. Proefprojecten worden opgezet in Alken, Hasselt, Hechtel-Eksel en Lommel. Het project loopt tot 2021.
Gebruikers van socio-culturele gebouwen, sporthallen en opvang- en ontmoetingscentra hebben vaak een sterke band met het gebouw. Deze gebouwen vind je veelvuldig in elke gemeente, maar ze staan helaas vaak – en onterecht - niet bovenaan de prioriteitenlijst van de gemeente. Het gebrek aan financiële middelen en de knowhow zorgt dat er weinig ESCO-mogelijkheden zijn voor dit type van maatschappelijk vastgoed. “En daar wil RHEDCOOP verandering in brengen,” zegt Ludwig Vandenhove, gedeputeerde van milieu en natuur.
“RHEDCOOP ontwikkelt, door kennisdeling van de partners, nieuwe types van modellen waarbij deze energie(burger)coöperaties mee aan het roer staan. Het creëert voor hen de nodige rendabiliteit zodat ze een professionele werking kunnen uitbouwen. Op die manier kunnen we het tempo van de energetische renovatie en installatie van hernieuwbare energie opvoeren”, zegt Ludwig Vandenhove.
UNIEK
Alken, Hasselt, Hechtel-Eksel en Lommel zetten hun schouders mee onder het project. In deze gemeenten wordt een selectie gemaakt van gebouwen met het meeste potentieel voor ontwikkeling van het ESCO-model. De clustering van gebouwen en investeringen - met korte en lange terugverdientijden - moet ervoor zorgen dat het ESCO-model voldoende rendabiliteit kan opbouwen voor de realisatie van een grotere scope van investeringen door de mix van gebouwen en maatregelen.
“Deze clustering van gebouwen met als einddoel een rendabel model is uniek aan dit project,” zegt Ludwig Vandenhove, gedeputeerde van milieu en natuur. “Op gebouwniveau zouden sommige investeringen niet rendabel zijn, terwijl een coöperatieve ESCO, met een cluster van gebouwen, dat wel kan zijn. Als de proefprojecten slagen, zullen we deze ervaringen gebruiken om gelijkaardige initiatieven te ondersteunen in heel Limburg. Zo kunnen we onze rol als streekmotor voor een klimaatneutrale provincie waarmaken. Samen met burgers, middenveld en alle betrokkenen.”
MICROGRID
Voor één van de clusters wordt onderzocht hoe de uitbouw en het beheer van een microgrid kan bijdragen aan de rendabiliteit van dit ESCO-model. Ludwig Vandenhove: “In een microgrid kan energieconsumptie en -productie door intelligente software beter op elkaar worden afgestemd en/of uitgewisseld met andere gebouwen/gebruikers. Microgridconcepten stimuleren is erg belangrijk om de transitie naar een groene energie-maatschappij mogelijk te maken. Energiecoöperaties zijn ideaal om dergelijke microgrids in de toekomst op te starten en te beheren. In de Limburgse demo zal meetapparatuur worden geïnstalleerd om het potentieel te berekenen en op te nemen in het ESCO-model.”
TRANSITIE
‘De omschakeling naar meer energiezuinige gebouwen is noodzakelijk om de klimaatdoelstellingen te behalen maar gaat op dit ogenblik veel te traag’, zegt Ludwig Vandenhove, gedeputeerde voor milieu en duurzaamheid en voorzitter van Dubolimburg. ‘Daar zijn verschillende redenen voor, zoals een gebrek aan financiële middelen en technische kennis. Maar er komt ook heel wat administratie bij kijken. Het mobiliseren van de eigenaars en gebruikers en het creëren van voldoende en blijvende betrokkenheid blijken belangrijke knelpunten’.
KANSEN
Energie(burger)coöperaties bezitten nochtans heel wat kennis om de noodzakelijke sprongen voorwaarts te maken. In zowel België als Nederland bestaan reeds energie(burger)coöperaties. Tot nu toe slaagden echter slechts enkele, zoals Ecopower en Beauvent in Vlaanderen en Zeeuwind in Nederland, er in om een professionele werking uit te bouwen.
Dit vereist een intensieve samenwerking tussen energie(burger)coöperaties, eigenaren, middenveldorganisaties, kennisinstellingen, bedrijven en overheden waarbij een volledige menukaart van maatregelen tot stand komt voor en achter de meter, op woning- en buurtniveau.
EUROPESE STEUN
Rhedcoop is één van de projecten die gefinancierd worden binnen het Interreg V programma Vlaanderen-Nederland. De Europese Commissie stelt via het Interreg-programma 2014-2020 ruim 152 miljoen euro ter beschikking uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling voor grensoverschrijdende samenwerking, die innovatie en duurzame ontwikkeling in de grensregio versterkt en bevordert. Hiervoor werd door een partnerschap van Vlaanderen en Nederland en de 5 Vlaamse en de 3 zuidelijke Nederlandse provincies een programma ontwikkeld om te investeren in slimme, duurzame en inclusieve groei. Meer info: www.grensregio.eu
Dubolimburg is projectverantwoordelijke voor RHEDCOOP. De overige partners in Vlaanderen zijn de provincie Oost-Vlaanderen, de provincie West-Vlaanderen, Minder = Meer, RESCoop Vlaanderen, de provincie Vlaams-Brabant, Kamp C en Ecopower. In Nederland zijn de betrokken partners de gemeente Borsele, de gemeente Middelburg, de gemeente Tilburg, stichting AVANS, Stichting Natuur en Milieu-federatie Limburg, Zeeuwind en energiecoöperatie Udenhout.
Dubolimburg vzw is het Limburgse steunpunt duurzaam bouwen. Wij geven objectief advies en begeleiding op maat aan particulieren die gaan renoveren of een nieuwbouw willen realiseren. Ook lokale overheden worden ondersteund via projectadvies, campagnes, collectieve renovatie enzovoort.
Energie(burger)coöperatie Bronsgroen werkt mee met RESCoop Vlaanderen vzw bij de uitvoering van haar taken. Bronsgroen neemt voor de projecten in Limburg de rol van ESCO op zich.